Προς τον κ. Σίμο Ε. Σιμόπουλο
Πρύτανη
Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο
9 Δεκεμβρίου 2010 [αριθμ. πρωτοκόλλου 38285, 17/12/2010]
«Κατάλυση» και «άρση» του ασύλου
Αξιότιμε κ. Πρύτανη,
στις 15 Οκτωβρίου 2010, στην 9η συνεδρίασή της για το 2010, η Σύγκλητος του ΕΜΠ έλαβε την απόφαση να βρίσκεται σε συνεχή συνεδρίαση από τις 15 ως τις 18 Νοεμβρίου 2010, ώστε να ζητήσει, αν χρειαστεί, την επέμβαση της δημόσιας δύναμης. Ο τρόπος με τον οποίο διατύπωσε την απόφαση στο πρακτικό της συνεδρίασης (Θέμα 3, απόφαση (δ)) είναι «έγκαιρη απόφαση της Συγκλήτου για την κατάλυση και άρση του Πανεπιστημιακού Ασύλου». Η Σύγκλητος φαίνεται να χρησιμοποιεί τον όρο «κατάλυση του ασύλου» για την παραβίαση των χώρων του ΑΕΙ, και τον όρο «άρση του ασύλου» για την πρόσκληση της δημόσιας δύναμης.
Όμως η παραβίαση των χώρων του πανεπιστημίου δεν είναι κατάλυση του ασύλου. Άσυλο σημαίνει ότι απαγορεύεται να επέμβει η δημόσια δύναμη απρόσκλητη. Ο μόνος τρόπος να καταλυθεί το άσυλο είναι να επέμβει η δημόσια δύναμη απρόσκλητη. Η παραβίαση των χώρων του πανεπιστημίου από έναν τρίτο μπορεί να αποτελεί κατάλυση των ακαδημαϊκών ελευθεριών (η προστασία των οποίων είναι ο στόχος του ασύλου), αλλά δεν αποτελεί κατάλυση του ασύλου.
Παρόμοιο πρόβλημα υπάρχει στην «άρση» του ασύλου. Αν ένας πολίτης ζητήσει από έναν αστυνομικό να εισέλθει στο σπίτι του, και ο αστυνομικός το κάνει, τότε το οικιακό άσυλο δεν αίρεται· το οικιακό άσυλο παραβιάζεται αν ο αστυνομικός εισέλθει στο σπίτι του πολίτη απρόσκλητος. Αντίστοιχα, σύμφωνα με την παλιά διάταξη του Ν. 1268/1982 (άρθρο 2, παρ. 5), το πανεπιστημιακό άσυλο «συνίσταται στην απαγόρευση επέμβασης της δημόσιας δύναμης … χωρίς την πρόσκληση ή άδεια του αρμόδιου οργάνου του Α.Ε.Ι.». Ο πιο πρόσφατος Ν. 3549/2007 αφήνει να εννοηθεί το ίδιο (άρθρο 3, παρ. 4). Πανεπιστημιακό άσυλο δεν σημαίνει λοιπόν ότι η αστυνομία δεν μπαίνει στο πανεπιστήμιο, αλλά ότι το πανεπιστήμιο, και όχι το κράτος, αποφασίζει το πότε η αστυνομία θα μπει. Το αρμόδιο όργανο του ΑΕΙ δεν έχει την αρμοδιότητα να άρει το άσυλο, παρά μόνο να προσκαλέσει ή να δώσει άδεια επέμβασης στη δημόσια δύναμη.
Ενώ φαινομενικά πρόκειται για έλασσον θέμα ορολογίας, εντούτοις η διατύπωση έχει τεράστια σημασία. Δημιουργεί την εντύπωση ότι το άσυλο είναι πηγή προβλημάτων τα οποία μπορούν να λυθούν αν το άρουμε, και προσβάλλει αδικαιολόγητα το αίσθημα όσων νιώθουν ότι το άσυλο είναι ιερό, αφού μιλά για ηθελημένη άρση του από τη Σύγκλητο. Το βασικότερο είναι ότι βοηθά στη διαιώνιση της εσφαλμένης αντίληψης ότι το άσυλο είναι αιτία της ασυδοσίας που ενίοτε εμφανίζεται εντός των χώρων των πανεπιστημίων, και πως επομένως η κατάργηση (προσωρινή ή μόνιμη) του ασύλου θα είναι λύση γι’ αυτή την ασυδοσία. Είναι θλιβερό και επικίνδυνο, εν όψει και των επερχόμενων αλλαγών στη σχετική νομοθεσία, το ΕΜΠ, δεδομένης όχι μόνο της επιφανούς θέσης του στην ανώτατη παιδεία, αλλά και του ρόλου του στα γεγονότα του 1973, να αντιμετωπίζει, μέσω της Συγκλήτου του, το άσυλο σαν πρόβλημα που ενδέχεται να χρειαστεί να άρει, έστω και προσωρινά, αντί σαν σύμβολο της ελευθερίας στην επιστημονική αναζήτηση και της ελεύθερης διακίνησης των ιδεών, το οποίο πρέπει να υπερασπίσει.
Με εκτίμηση
Αντώνης Χριστοφίδης, Πολιτικός Μηχανικός ΕΜΠ, ΙΔΑΧ ΤΥΠΠΕΡ*
Γιάννης Μαρκόνης, Μηχανικός Περιβάλλοντος ΠΚ, Υπ. διδάκτορας ΤΥΠΠΕΡ*
Χρήστος Τύραλης, Πολιτικός Μηχανικός ΕΜΠ, Υπ. διδάκτορας ΤΥΠΠΕΡ*
*Τομέας Υδατικών Πόρων και Περιβάλλοντος, Σχολή Πολιτικών Μηχανικών ΕΜΠ
Η επιστολή αυτή είναι ανοιχτή (την έχουμε δημοσιεύσει στη θέση https://katalipsi.org/katalysi-kai-arsi-toy-asyloy/). Παρακαλούμε ενημερώστε μας αν επιθυμείτε τη δημοσίευση στην ίδια θέση της τυχόν απάντησής σας.
26 Δεκεμβρίου 2010: Ο κ. Σιμόπουλος απάντησε με email, στο οποίο μεταξύ άλλων αναφέρει πως θα ανακοινώσει την επιστολή μας στη συνεδρίαση της Συγκλήτου της 21ης Ιανουαρίου 2011, με πρόθεση να παραπεμφθεί στην Επιτροπή Θεσμών και Στρατηγικής, όπου θα προτείνει να προσκληθούμε για να αναπτύξουμε εκτενώς τις απόψεις μας.